4 lutego 2020

NIWISKA_WCZESNOGOTYCKI KOŚCIÓŁ M.B. RÓŻAŃCOWEJ

     Niewielki, wczesnogotycki kościółek w Niwiskach, należy do najlepiej zachowanych na Ziemi Lubuskiej. Dotrwał do naszych czasów w niemal niezmienionej formie. Nieznacznych przeróbek dokonali ewangelicy, gdy kościół był w ich posiadaniu(od 1528 do 1668) - poszerzając okna i wprowadzając do wnętrza empory. Jest to budowla prosta, orientowana, jednonawowa z wydzielonym prezbiterium i z dobudowaną wieżą, o obronnym przyziemiu. Świątynię wzniesiono z kamieni polnych i rudy darniowej. Krawędzie ścian ułożono ze starannie dobranych ciosów kamiennych.  Przy ścianach postawionych jest szereg płyt nagrobnych–renesansowych i barokowych. Wnętrze pozbawione jest jakichkolwiek detali i ozdób kamiennych. Surowe, otynkowane ściany łagodzą drewniane stropy w prezbiterium i w nawie. Jest to budowla wczesnogotycka, datowana na drugą połowę XIII wieku. Położona na niewielkim wzniesieniu pośrodku wsi, otoczona jest murem kamiennym z bramą  - od zewnątrz z prostokątnym, a od środka z ostrołucznym otworem. Mur, ongiś wysoki, pełniący funkcje obronne, powstał w XIV wieku, a został częściowo rozebrany w okresie wojen napoleońskich. Kościół nie ma portali - od strony południowej znajdują się dwa ostrołukowe wejścia, a w ścianie prezbiterium od strony wschodniej zachowało się pierwotne wąskie, dwustronnie rozglifione okno. Wewnątrz nigdy nie wzniesiono sklepień. Natomiast unikalną w skali regionu jest drewniana (modrzewiowa) konstrukcja gotyckiej więźby dachowej. Jest ona niewidoczna, bowiem wnętrze przesklepiono pułapem drewnianym - skrzyniowym w prezbiterium i płaskim w nawie. Widoczne są natomiast trzy drewniane słupy modrzewiowe, podpierajace więźbę, a ustawione po środku nawy.  W zakrystii zachowało się sklepienie kolebkowe. Sklepienia nawy podparto trzema słupami modrzewiowymi ustawionymi pośrodku nawy i połączonymi z więźbą dachową. Nawę od północy i zachodu obiegają drewniane empory, wsparte na trzech drewnianych, rzeźbionych  słupach. Pochodzą z czasów protestanckiej przebudowy kościoła w XVI wieku. W XVIII wieku, podczas remontu tego wczesnogotyckiego kościoła zostały poszerzone niemal wszystkie okna, a w 1766 roku na wieżę nasadzono hełm. W prezbiterium, obok ołtarza, znajdowało się zejście do podziemnej krypty. Drewniana figura matki Boskiej Różańcowej pochodzi z 1520 roku. Zachowała jeszcze cechy gotyckie, choć w Europie panował już renesans.  Gotycka polichromia odsłonięta częściowo w czasach powojennych (1960-73), przedstawia sceny z życia Chrystusa i Marii oraz św. Jerzego walczącego ze smokiem.  Zdobi  ona ściany nawy i prezbiterium. Poszczególne sceny są jednak mało czytelne i proszą się o zabiegi konserwatorskie. 
 Kościół otacza mur kamienny z bramą. Ongiś za murem znajdował się przykościelny cmentarz

Południowa fasada kościoła. Wejścia i okna przebudowane w XVI wieku

Wieża o charakterze obronnym, z wąskimi okienkami

Brama zewnętrzna z ostrołukowym otworem

 Wejście do kościoła

 Nawa kościoła z płaskim stropem drewnianym, wspartym na drewnianych, rzeźbionych filarach. Widoczne gotyckie polichromie nad emporą

 Prezbiterium od nawy oddziela łuk tęczowy

 Nawa i empora zachodnia 

 Drewniany filar (jeden z trzech) i połączenie a więźbą dachową 

 Fragment nawy

 Drewniana figura Matki Boskiej Różańcowej - patronki kościoła

 Słabo czytelny fresk na ścianie w prezbiterium 

 Zachowała się również kamienne, renesansowa chrzcielnica z 1583 roku

Najlepiej zachowany z fresków przedstawia Św Jerzego walczącego ze smokiem

 Jeden z kilku dobrze zachowanych zacheuszków

Fragment gotyckiej posadzki obejmującej całe prezbiterium

 Na ścianie północnej nawy, nad emporą odsłonięto cykl malowideł gotyckich ze scenami pasyjnymi
 Malowidła są mocno podniszczone i słabo czytelne
                                                             

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz