19 lutego 2015

ROMAŃSKIE RELIKTY W KOŚCIELE ŚW. JADWIGI W TRZEBNICY

Trzebnica. Kościół św. Jadwigi i św.Bartłomieja. Jedna z największych budowli romańskich w Polsce. Wielokrotnie przebudowywana i niejednolita stylowo - jak to u nas...
Jednak zachowało się sporo pamiątek po pierwotnych założeniach, świadczących jednoznacznie o romańskim rodowodzie świątyni. 
Budowla romańska powstała w latach 1208 - 1219  z fundacji księcia piastowskiego Henryka I Brodatego i jego małżonki Jadwigi , których sarkofagi możemy oglądać  obecnie przed ołtarzem głównym (Henryka I) i w gotyckiej kaplicy św. Jadwigi.
W obrębie zbarokizowanego kościoła zachowało się sporo detali romańskich, takich jak dwa portale z tympanonami , służki, bazy i kapitele kolumn, zworniki oraz przepiękna krypta św. Bartłomieja, mieszcząca się pod prezbiterium.
I to te właśnie, wymienione wyżej elementy i detale, przedstawiają poniższe fotografie :




Portal północny. Do 1779 roku główne wejście do kościoła.


Głowice kolumn bogato dekorowane motywami roślinnymi


Tympanon przedstawia Marię z Dzieciątkiem , adorowaną przez anioły; wykonany w wrzosowo zabarwionym piaskowcu.




Powyżej i poniżej ślepe okna w północnej ścianie kaplicy Św. Jadwigi w swoich dolnych częściach jeszcze romańskie, w górnych już gotyckie.




Portal Dawidowy. Prawdziwy klejnot sztuki romańskiej. Tympanon przedstawia scenę Dawida grającego na lutni oraz, w charakterze słuchaczek, małżonkę Batszebę ze swoją służącą.








Bazylika trzebnica - rzut przyziemia z uwzględnieniem elementów gotyckich i barokowych.


Krypta św. Bartłomieja. Najstarsza część kościoła. Ukończono ją nieco pośpiesznie w 1214 roku, aby pochować w niej zwłoki najmłodszego syna księcia Henryka Brodatego - Konrada Kędzierzawego.


Po środku krypty położono płytę grobową księcia Konrada II Oleśnickiego




Sklepienia krypty wspierają się na sześciu grubych filarach, których dolne części zastąpiono ceglanymi w okresie barokowej przebudowy kościoła. Bazy filarów pozostały oryginalne, romańskie.


Krypta po stronie wschodniej zakończona jest niewielką apsydą, w której mieści się studzienka z wodą źródlaną. Obok studzienki zachowała się niewielka kolumienka, która świadczy o pierwotnym wyglądzie krypty.




W zachodnim przedłużeniu krypty św. Bartłomieja znajduje się jeszcze jedna, mniejsza  - dawne miejsce grzebalne. Obecnie urządzono w niej lapidarium znalezionych elementów romańskiej kamieniarki.




Korzystałem z n/w materiałów :
- Zygmunt Świechowski "Architektura na Śląsku do połowy XIII wieku" ;
Zygmunt Świechowski "Architektura romańska w Polsce";

1 komentarz: