JEŻ : WIELKA FATRA_ZVOLEN , 2023

WĘDRÓWKI PO WIELKIEJ FATRZE - NA ZVOLEN

Wielka Fatra to masyw górski w Karpatach Słowackich. Pradawna nazwa może dziś mylić. Te góry nie są wcale większe od Małej Fatry. Nie są też wyższe, a wręcz odwrotnie - niższe. Bowiem W Małej Fatrze najwyższy szczyt - Velky Krivan osiąga 1709 m.npm, a w Wielkiej Fatrze najwyższy jest Ostredok - 1596 m. npm. O co więc chodzi? W dawnych czasach, kiedy w Karpatach wypasano owce, a nie chodzono turystycznie, wielka czy mała Fatra oznaczała wielkie lub małe łąki i pastwiska dla stad owiec. Tutejsi mieszkańcy - górale karpaccy ciężko pracowali wypasając owce na halach, pilnując swoich stad przed wilkami, złodziejami i wszelkimi innymi zagrożeniami. Czasy się zmieniły, nazwy pozostały.

Udało mi się poznać dość dobrze Małą Fatrę. Kilka kolejnych sezonów letnich, pozwoliło mi pochodzić po tych pięknych i niezwykle atrakcyjnych górach. Ale latem 2023 powędrowałem po rozległych łąkach i łagodnych grzbietach w Wielkiej Fatrze. I te pierwsze i te drugie różnią się zasadniczo od siebie. I budową geologiczną i ukształtowaniem. To dobrze, bo owe różnice stanowią o ich atrakcyjności. Fatra Mała, z racji bliskiego położenia od Polski, jest dość dobrze znana naszym rodakom. Sam jestem tego dobrym przykładem. Do Fatry Wielkiej trzeba dojechać spory kawałek dalej. Ale to nie wszystko. Góry te, choć malownicze i niezwykle atrakcyjne, są znacznie słabiej zagospodarowane od Małej Fatry. Nie ma tu praktycznie żadnej bazy noclegowej na grzbietach, czy w górnej, podszczytowej strefie tych gór. Żadnych schronisk, za wyjątkiem jednego. Trzeba wszędzie startować z dolin. Nie ma też wyciągów i kolejek linowych. To góry dla wytrawnych turystów. Bez względu na to gdzie wybierzemy sobie bazę noclegową, skazani jesteśmy na długie, żmudne podejścia lasami, zanim osiągniemy wysokość regla górnego, ponad którą znajdziemy już tylko rozległe, łąki i hale, a co za tym idzie wspaniałe panoramy i krajobrazy. Wędrując po Wielkiej Fatrze trzeba przygotować się na długie podejścia i równie długie zejścia, a całodzienne trasy to od 18 do 25 km. Ma to swoje i dobre strony - góry są prawie puste. Na szlakach mało ludzi, na szczytach po kilka osób, a noclegi w miejscowościach podgórskich kosztują znacznie mniej niż najtańsze w Zakopanem ... I jeszcze jedno. Jak całe Karpaty, tak i te góry są wciąż inne od innych, różnią się od siebie nawzajem, a jednocześnie są niezwykle piękne. To jedno mogę zapewnić - są piękne z każdej strony, o każdej porze roku, miesiąca i dnia - zresztą spójrzcie na zdjęcia ...

Wielka Fatra nie tworzy pojedynczego łańcucha górskiego, lecz jest rozłożystym masywem górskim, złożonym z kilku długich grzbietów o dość skomplikowanym przebiegu. Najwyższy szczyt Ostredok (1596 m npm) nie leży w centralnej części tych gór, lecz na ich południowym skraju, w długim grzbiecie. Powyżej widok na grzbiet najwyższy z Małego Zwolenia. Ostredok to ten trzeci wierzchołek od lewej strony

Mapka ilustrująca trasę na Zwolen

Niżna Revuca i zbocza Magury

Na wprost szlaku żółtego wznosi się niewielki Ctibor upstrzony wapiennymi skałkami

Długa Dolina Liptovskey Revucy

Dziewięćsił Bezłodygowy - oset chroniony ściśle i u nas i na Słowacji

Podchodzimy szlakiem żółtym co raz wyżej, to i widoki są co raz rozleglejsze. Grzbiety, polany, hale i lasy. Trochę jak w Bieszczadach...

Wiejski cmentarzyk w Niżnej Revucy

Zatopione w chmurach grzbiety Wielkiej Fatry

Niekończące się podejście z wioski na Konczite

Piękny i kształtny Rakytov na razie ukrył się w chmurach

Naszą bazą wypadową w Wielką Fatrę jest chata Medica w Liptowskich Rewucach. To dobre miejsce i na noclegi i na planowanie dłuższych wędrówek po górach. Można z tej chaty dojść na większość atrakcyjnych szczytów, lub dojechać autem w pobliże innych. Jako pierwszy wybieramy rozłożysty masyw Zwolenia (1402 m npm). Szczyt ten nie leży w centralnej części Wielkiej Fatry lecz nieco na uboczu. Zamyka tym samym cały masyw od południa i południowego wschodu. Spodziewamy się, że przy dobrej pogodzie będziemy mieli piękne i rozległe widoki na centralną część Wielkiej Fatry oraz na zachodnią część Niżnich Tatr, z ich kulminacją w rozłożystym grzbiecie Wielkiej Chochuli (1753 m npm). Trzeba przyznać że dobrze wybraliśmy pierwszą trasę. Dopisała pogoda i widoki były niezwykłe. A przecież po rozległych i rozłożystych Karpatach chodzi się głownie dla widoków. Nasycić oczy morzem gór...

Im bliżej nam do Konczity, tym mniej chmur zasłaniających góry

Na tych halach wciąż wypasa się owce

Widok spod Konczity w kierunku Liptovskey Osady i okolicznych szczytów Wielkiej Fatry i Niżnich Tatr

Buda pasterska pod Konczitą. Owieczki poszły w las - już gorąco

Szlak żółty nie wprowadza na sam - zarośnięty lasem - wierzchołek Konczity, lecz trawersuje go w kierunku na Mały Zwolen

Ostatni odcinek szlaku na Mały Zwolen wiedzie bezleśnym grzbietem. Widoki są już zacne

Nad samym szczytem krąży stado kruków. To chyba szkółka niedzielna aerodynamiki dla młodzików

Piękny widok na Wielki Chocz

A w przeciwnym kierunku w jedną linię układają się najwyższe szczyty Wielkiej Fatry

Korytnicka Dolina i w dole Liptowska Osada

Widoki są co raz rozleglejsze, a góry co raz wyższe. Na szczyt Zwolen jeszcze kawał drogi

Mały Zwolen wzięty. Kawał drogi za nami, a piękne widoki wciąż przed nami

Szczyt Zvolen należy do najczęściej odwiedzanych gór Wielkiej Fatry. A to dlatego, że na południe od jego rozległych ramion ulokowała się spora wieś Donovaly, która w ostatnich latach stała się okolicznym centrum narciarstwa i turystyki letniej. Wybudowano tu kolejkę linową wprost na wschodni, niższy wierzchołek Zvolena, noszący nazwę Nova hola.

W kierunku na zachód odchodzi od wierzchołka Zvolena długie boczne ramię, które poprzez Przełęcz Vychodne Prasnicke sedlo, łączy się ze wschodnią odnogą szczytu Kriżna (1574 m. npm), należącego do południowego ramienia najwyższej góry w Fatrze - Ostredoka. Ramionami tymi prowadzą znakowane szlaki turystyczne. Nasza trasa wiodła nas z wierzchołka Zvolena czerwonym szlakiem na Sedlo Velky Sturec, a dalej leśną drogą w dół do Liptowskich Rewucy. Trasa liczy sobie prawie równo 20 km i zajęła nam prawie cały dzień. Widokowo piękna.

Ten oset jest wspaniałą ozdobą łąk i hal w całej Fatrze

Paź królowej - piękny motyl nie tylko górski

Mały Zwolen łaczy się ze Zwolenem poprzez długi, trawiasty grzbiet. W tle Zwolen

Niżna Tatry wciąż jeszcze w chmurach - nic dziwnego, są o 200 m wyższe od Fatry

Rozłożysty i kształtny zarazem szczyt Rakytov - chyba najładniejszy w całej Fatrze

Ploska i Cierny Kamień

Najwyższy grzbiet Wielkiej Fatry z Ostredokiem w środku

A oto i sam Zwolen. Z lewej jego trabant Nova hola

Żeby wejśc na szczyt Zwolen'a trzeba wcześniej pokonać jeszcze jego bezimienną kulminację 1372 m npm

Oto jak Wielką Fatrę charakteryzuje Wiki: "Wielka Fatra porównywana bywa do polskich Bieszczadów, ogromne grzbietowe hale pasterskie przypominają bowiem połoniny. Hal tych jednak jest więcej niż w polskich Bieszczadach, a gołe, granitowe szczyty, przeplatane wapienno-dolomitowymi kopcami, pocięte głębokimi dolinami odróżniają ją wyraźnie od Bieszczadów. Lasy porastające stoki to głównie lasy świerkowe, podczas gdy dla Bieszczadów charakterystyczne są lasy bukowe. Przede wszystkim jednak Wielka Fatra odróżnia się dzikością. Mimo że dolinami biegną dobre drogi, turystyczny ruch jest tutaj niewielki, a baza noclegowa słabo rozbudowana. Wielka Fatra posiada gęstą sieć szlaków turystycznych. Na wielu z nich można całymi dniami spotkać tylko nielicznych turystów. Grzbiety Wielkiej Fatry są długie, można nimi wędrować nawet dziesiątki kilometrów bez schodzenia do dolin. Mimo zwartości, są przy tym zróżnicowane. Dzięki grzbietowym halom rozciągają się z nich rozlegle widoki obejmujące nie tylko szczyty Wielkiej Fatry, ale także Małą Fatrę, Beskidy, Góry Choczańskie, Tatry, Niżne Tatry, Rudawy Weporskie i Góry Kremnickie."

Rzeczywiście wszystkie w/w pasma górskie oglądaliśmy podczas naszych wędrówek.

Kolejne cztery zdjęcia to wspaniała panorama na centralną część Wielkiej Fatry: na planie pierwszy Moticziańska Hola, a w tle Kriżna, Frczkov, Ostredok i Suchy Wierch

Borisov i Ploska

Czerny Kamień, Minczol i Rakitov. W tle Mała Fatra

Rakytov, Skalna Alpa, Smrekovica

A to samotny i wyższy od Wielkiej Fatry - Wielki Chocz

Zvolen wzięty ! Czas na dłuższy popas. Sycimy oczy morzem gór - nasza największa przyjemność z wędrówek po górach

Ten piękny szczyt o smukłych kształtach to Rakytov (1567 m n.p.m.). Nie jest najwyższy w Fatrze ale prawie. Natomiast uważany jest za najpiękniejszy w całym pasmie tych gór. A panorama z jego wierzchołka zapiera dech ... W tle Krywań małofatrzański