BERYL I JEGO SZLACHETNE ODMIANY
Beryle to bogata rodzina minerałów z grupy krzemianów pierścieniowych, do której należą najcenniejsze kamienie szlachetne, w wielu barwnych odmianach: bezbarwny goshenit, zielony szmaragd, złotożółty heliodor, różowy morganit, niebieski akwamaryn, granatowoniebieski beryl maxixe czy czerwonoróżowy biksbit. Wzór chemiczny berylu Be3Al2Si6O18. - jest więc to krzemian berylu i glinu, twardość 7,7 - 8 w skali Mosha. Co prawda dawniej nie znano go w postaci czystej, ale jego związki cenione były już prawie 4 tysiące lat temu. Wtedy to starożytni Egipcjanie rozpoczęli eksploatację położonych na pustyni nubijskiej i sławnych na cały ówczesny świat kopalni beryli. Stamtąd kupieckie karawany rozwoziły je w najdalsze strony, dotarły aż do Chin. Za panowania królowej Kleopatry Rzymianie zapoznali z tymi cennymi klejnotami całą Europę. Nazwa wywodzi się od greckiego słowa beryllos, które zostało użyte przez Pliniusza Starszego na określenie drogocennych kamieni o niebieskozielonej barwie przypominającej barwę wody morskiej. Należą do moich ulubionych kamieni i minerałów i z tego właśnie powodu powstała ta strona. Zdjęcia które zamieściłem na stronie pochodzą z ogólnodostępnych stron internetowych.
Zdjęcie ilustruje jak bogaty kolorystycznie jest minerał beryl i jego szlachetne odmiany: złocisty heliodor, niebieski akwamaryn, zielony szmaragd, różowy morganit i czerwony bixbit. To nie są wszystkie znane odmiany berylu ale te najpopularniejsze. Zdjęcie pochodzi ze strony: https://jubiler24h.pl/bogactwo-beryli
Beryl tworzy regularne słupki (pokrój słupowy), czasami ogromnych rozmiarów, sięgające kilku metrów długości! Takie giganty znane są z południowej Afryki oraz z USA (zwłaszcza stanu Maine). Jest twardy (czyli odporny na zarysowania, stopień 7,5-8 w skali Mohsa), ale stosunkowo kruchy, połyskuje szkliście (niezbyt mocno), wykazuje niewyraźną łupliwość (czyli rzadko pęka wzdłuż gładkich, płaskich powierzchni) oraz przełam muszlowy (rozpada się na kawałki wzdłuż pofalowanych powierzchni przypominających zewnętrzną stronę muszli małży). Minerał ten pojawia się najczęściej w żyłach pegmatytowych skał granitoidowych, a także w pustkach (druzach, geodach) w granitoidach. Rzadziej spotykany jest w skałach przeobrażonych, między innymi w łupkach łyszczykowych.
Najbardziej cenione są przezroczyste kryształy berylu. Niestety, największe znane okazy są najwyżej lekko przeświecające i nie mają dużej przydatności jubilerskiej. Są poszukiwane na rynku kolekcjonerów minerałów. Wyjątek stanowią beryle brazylijskie: największy z tamtejszych przezroczystych akwamarynów miał prawie pół metra długości.
Beryl jest stosunkowo pospolitym minerałem. Jest znany między innymi z Hiszpanii, Indii, Kanady, Rosji, USA (stany Connecticut, Dakota Południowa), Włoch, a najbardziej znane okazy o wartości jubilerskiej pochodzą z Ameryki Południowej (Brazylia oraz Kolumbia) oraz Afryki (Egipt, DR Konga, Madagaskar, Namibia, RPA, Uganda). Ogromne okazy beryli od dawna znane były z Brazylii (Picui, masa do 200 ton) oraz z USA (Keystone, Dakota Południowa, kryształy o długości do 9 metrów i masie kilkudziesięciu ton). Rekord wielkości należy jednak do berylu z Malakialina (Madagaskar) – ma on 18 metrów długości i waży 380 ton!. Jako minerał jest źródłem lekkiego i cennego metalu berylu, używanego do produkcji lekkich stopów metali (lotnictwo, technologie kosmiczne, energetyka jądrowa - generator neutronów).
W Polsce beryl znajdowany jest na Dolnym Śląsku, zwłaszcza w otoczeniu granitoidów w rejonie Świdnicy (kamieniołom w Siedlimowicach). Pojawia się także w gnejsach Gór Sowich (kamieniołom w Piławie) oraz w pobliżu stanowisk nefrytu w Jordanowie Śląskim. Największe znane kryształy dochodzą do kilkunastu centymetrów długości. W zdecydowanej większości są to okazy nieprzezroczyste. Osobiście oglądałem w latach 80. XX wieku kilka półprzeźroczystych akwamarynów pochodzących podobno z Siedlimowic.
Bardziej szczegółowe zestawienie wystąpień tego minerału na Dolnym Śląsku poniżej:
1. Masyw Strzegom-Sobótka – kamieniołomy granitu w Grabinie, Mrowinach koło Świdnicy (żółtawobiałe kryształy do 2,5 cm długości), Strzeblowie (w tym bladozielone kryształy o długości do 5 cm) oraz Wierzbnie koło Świdnicy (zielonkawe beryle, poprawnie wykrystalizowane, długości około 5 cm, do 4 cm grubości), Zimniku (żółtozielone kryształy do 2 cm długości), oraz hałdy kopali magnezytu w Wirach.
2. W łomach serpentynitu w Nasławicach i nefrytu w Jordanowie Śląskim – żółtawe kryształy berylu do 2 cm długości i 5 mm średnicy, znajdują się w niewielkich gniazdach pegmatytów; są też przezroczyste, jasnozielone kryształy, ale częściej okazy szarozielone, nieprzezroczyste, silnie spękane.
3. Beryle w bloku Gór Sowich (alkaliczne, czyli sodowo-potasowe, a także sodowo-litowe), w pegmatytach i gnejsach sowiogórskich:
a) Różana koło Bielawy (beryle do 16 cm długości i 7 cm grubości),
b) Owiesno koło Bielawy – w żyłach skały pegmatytowej, miodowe, żółtawobiałe,
spękane kryształy berylu o długości do 15 cm,
c) Słoneczna Góra koło Jugowa, okolice Sierpnicy, Potoczka,
d) Sokolec koło Nowej Rudy – kryształy do 1 cm długości w
gnejsach – skałach przeobrażonych,
e) Piaskowa Góra koło Wałbrzycha (w gnejsach, kilka mm długości),
f) Piława koło Dzierżoniowa – największy kryształ o długości 16 cm
i grubości 13 cm, częstsze mniejsze, do 6 cm, zielonkawe, niebieskozielone,
kryształy często prążkowane,
g) Bielawa – Parkowa Góra – kryształy do 22 cm długości, zielonawobiałe,
żółte, przeświecające, półprzezroczyste, występują razem z czarnym turmalinem,
h) Bielawa – Winna Góra – w żyłach skały pegmatytowej, w dawnej kopalni
skalenia, jasnożółte i zielonkawe kryształy do 1 cm długości,
i) okolice Kamionek koło Bielawy – największe znane polskie beryle, największy
kryształ 80 cm długości i 40 cm szerokości, beryle zielonkawo-szare, spękane,
do 8 cm długości, wtórnie spojone kwarcem,
j) Grodziszcze koło Bielawy – dawne znaleziska berylu o długości do 15 cm,
k) Kolce koło Głuszycy – bardzo rzadkie, małe kryształki szmaragdu, w średnioziarnistym muskowitowym (mikowym) pegmatycie,
4. Strzelin – w kamieniołomie granitu, bardzo rzadkie, do 7 cm długości,
5. Biały Kościół koło Strzelina – kryształy berylu do 15 mm długości, zielone, żółtozielonkawe, mętne, ale niekiedy przezroczyste,
6. Ptasie Gniazda koło Szklarskiej Poręby (Karkonosze) – akwamaryn oraz inne beryle
na złożu pierwotnym, w gnieździe pegmatytowym kryształy akwamarynu
do 3 cm długości, zielonkawe beryle do 4 cm, niektóre osobniki przezroczyste, małe występują w postaci wrostków w kwarcu (miejsce doszczętnie wyeksploatowane).
7. Wilcza Poręba w Karpaczu (Karkonosze) – w pegmatytach Kruczych Skał,
grube kryształy długości do 2 cm długości.
Wskazana powyżej lista nie obejmuje wszystkich miejsc występowania beryli na Dolnym Śląsku. Ale i tak wolę uprzedzić potencjalnych amatorów poszukiwań, że nie jest to sprawa prosta. Stanowiska są w większości wyeksploatowane, a te które znajdują się na terenie czynnych kamieniołomów wymagają stosownych zezwoleń. Samowolne wejście na teren prywatnego kamieniołomu traktowane jest jako naruszenie prawa. Z własnego doświadczenia wiem, że zawsze warto zwrócić się z prośbą o pozwolenie wejścia do właściciela kamieniołomu, to jedyny sposób na legalne zbieranie ewentualnych okazów minerałów.
Wskazana powyżej lista nie obejmuje wszystkich miejsc występowania beryli na Dolnym Śląsku. Ale i tak wolę uprzedzić potencjalnych amatorów poszukiwań, że nie jest to sprawa prosta. Stanowiska są w większości wyeksploatowane, a te które znajdują się na terenie czynnych kamieniołomów wymagają stosownych zezwoleń. Samowolne wejście na teren prywatnego kamieniołomu traktowane jest jako naruszenie prawa. Z własnego doświadczenia wiem, że zawsze warto zwrócić się z prośbą o pozwolenie wejścia do właściciela kamieniołomu, to jedyny sposób na legalne zbieranie ewentualnych okazów minerałów.
Beryl z rejonu Karkonoszy pochodzi z kolekcji Norberta Kwiatkowskiego z Jeleniej Góry.
MORGANIT
Ta odmiana należy do kolorystycznie najrzadszych w przyrodzie. Morganity bowiem są różowe w przeróżnych odcieniach. Mogą przypominać kamienie czerwone, malinowe lub fioletowe. Ale zawsze są to odcienie koloru różowego. Taki właśnie kolor nadaje berylowi niewielka domieszka manganu, cezu, litu lub rubidu. Właśnie od tych niewielkich domieszek zależy odcień kamieni. Niektórzy kolor morganitu porównują z łososiowym i brzoskwiniowym. To raczej mylne porównanie, wynikające bardziej ze zniekształceń obróbki cyfrowej fotografii okazów nieszlifowanych. Kamienie poddane obróbce szlifierskiej w niczym już nie przypominają "łososia".
Morganit, to stosunkowo "młody'' kamień szlachetny, bo odkryty dopiero z początkiem XX wieku. Pierwsze okazy przywieziono z niewielkiej wyspy u wybrzeży Madagaskaru. W tym samym czasie odkryto tę odmianę berylu również w jednej z kopalń w San Diego w Kalifornii i na krótko nazwano go "pink berylem". Obecna nazwa kamienia pochodzi od amerykańskiego finansisty i bankiera ale i miłośnika i kolekcjonera minerałów J.P.Morgana. Natomiast pierwszym badaczem, który określił ten nowy minerał był mineralog i gemmolog nowojorski G.F. Kunz - od którego nazwiska pochodzi nazwa innego różowego minerału - kunzytu. Co ciekawe panowie Kunz i Morgan znali się i lubili, a minerały noszące ich nazwiska lubią występować wspólnie ...
Wspaniały i reprezentacyjny okaz morganitu. Jego różowa barwa jest tu wyjątkowa. Ale okaz ten to nie tylko morganit, jest tu jeszcze inna odmiana berylu, a mianowicie akwamaryn. Tłem dla kryształów berylu jest tu mika tabliczkowa co wskazuje na pegmatytowe pochodzenie okazu
Duży kryształ morganitu w towarzystwie niewielkich kryształów akwamarynu
Pięknie wykształcone kryształy morganitu w geodzie albitowej
Morganit, kwarc zadymiony i albit
Morganit, kwarc i mały zielony kryształ najprawdopodobniej turmalinu w oprawie albitowej
Morganit w towarzystwie kryształów kwarcu dymnego na albitowej podkładce
Morganit w towarzystwie kryształów kwarcu
Wspaniale uformowany kryształ w towarzystwie kwarcu dymnego, blaszkowatego albitu i zielonkawego epidotu lub turmalinu
Jeden z największych okazów jubilerskich jakie znaleziono
Morganit z inkluzjami prawdopodobnie ilmenitu - tworzy podstawę tego kryształu
Ten ogromny okaz to przede wszystkim kunzyt (nieco ciemniejszy i lekko fioletowy), a morganit to pojedynczy kryształ u dołu - naturalny dowód przyjaźni panów Morgana i Kunza. Podobnie na zdjęciu poniżej kunzyt i morganit w pegmatycie
Morganit charakteryzuje się jedynym w swoim rodzaju jasnoróżowym kolorem, z powodu którego często określany bywa “różanym” lub “różowym berylem”, a nawet “różowym szmaragdem” Są to nazwy używane przez handlarzy - niepotrzebnie mylące i nadużywające nazw zarezerwowanych dla innych minerałów. Najczęściej występuje w tzw. łososiowym lub brzoskwiniowym odcieniu, ale przybiera też niekiedy żółte lub pomarańczowe tony, jego barwa bywa często również liliowa lub różowofioletowa - w czym przypomina kunzyt - swojego bliskiego krewniaka (LiAl2[SiO2O6]. Zdarzają się także okazy całkowicie bezbarwne, czasami - ale rzadko - morganit przybiera też kolory innych beryli.
Barwa morganitu rzadko przybiera intensywne odcienie, jego kolory są zazwyczaj delikatne i pastelowe. Przed obróbką szlifierską często bywa on podgrzewany – obróbka cieplna ma na celu poprawę koloru kamienia, który pod wpływem temperatury traci łososiowe i brzoskwiniowe tony, na rzecz bardziej pożądanego, różowego odcienia (jednak morganit podgrzany do 500°C blednie). Czasami też zdarza się napromieniowywanie morganitu, które, tak samo jak podgrzewanie, ma służyć poprawie jego barwy. Minerał ten - jak przystało na beryl - odznacza się wyjątkową twardością: jest to aż 7,5-8 w skali Mohsa, co zapewnia mu trwałość krawędzi i płaszczyzn szlifowanych. Cechuje go szklisty połysk, jest przezroczysty do przeświecającego oraz muszlowy w przełamie, może wykazywać pleochroizm (od bladoróżowego po głęboki różowoniebieski), jak również efekt kociego oka. Jego charakterystyczną cechą jest też fluorescencja w czerwonym odcieniu, jaką wykazuje pod wpływem światła ultrafioletowego.
Kamienie oszlifowane i oprawione:
Morganit znany jest ze swego współwystępowania z turmalinem oraz kunzytem, bardzo rzadko współwystępuje z akwamarynem - również odmianą berylu. Natomiast częste są w nim inkluzje – są to wrostki między innymi biotytu, rutylu, muskowitu, ilmenitu czy pirytu. Znajduje się go w skałach okruchowych, łupkach biotytowych oraz utworach hydrotermalnych, ale przede wszystkim występuje w pegmatytach. Minerały znajdowane w tego rodzaju skałach magmowych wykształcają zwykle kryształy o znacznych rozmiarach i nie inaczej jest z morganitem, którego najwspanialsze egzemplarze prezentowane są w światowych muzeach. I tak na przykład w Instytucie Smithsona w USA można podziwiać oszlifowane kamienie o masie 230 i 250 karatów, zaś w rosyjskim Ermitażu znajduje się pochodzący z Madagaskaru 598-karatowy okaz. W 1989 roku z kopalni w stanie Maine w USA wydobyto piękny kryształ morganitu o wymiarach ok. 23×30 cm, ważący ponad 23 kilogramy – nazwano go “Różą z Maine”. Nieco mniejsze, lecz również imponującej wielkości, ważące 10 kilogramów egzemplarze pochodzą z Brazylii. Miejsce wydobycia morganitu to własnie przede wszystkim Brazylia, USA oraz Rosja, ale jego złoża znajdują się także w Kazachstanie, Pakistanie, Afganistanie, Chinach, Zimbabwe, Mozambiku, Namibii, Chinach, a także we Włoszech. Wciąż wydobywa się go także na Madagaskarze – choć znajdujące się tam pokłady nie należą do największych, to właśnie one słyną z wyjątkowo pięknego koloru.
Okazy morganitu o dużej przezroczystości i braku widocznych inkluzji mają dużą wartość w świecie jubilerskim – fasetowanie (na przykład szlif schodkowy) pięknie wydobywa cały czar kamienia, tak szlifowany morganit często można spotkać w pierścionkach czy kolczykach.
Morganit jest też dostępny w formie gładkich lub fasetowanych kul, a także owali oraz kwadratów. W bransoletkach i naszyjnikach prezentuje się niezwykle subtelnie i elegancko, a jego szlachetność mogą podkreślić dodatki ze stali nierdzewnej, a także złoty i srebrny hematyt, z którym morganit pięknie się komponuje. Doskonale pasuje do niego również różowe złoto. Choć jest wyjątkowo pięknym kamieniem szlachetnym, wydaje się, że jeszcze nie zyskał należnej mu sławy, pozostając nieco w cieniu swoich słynnych braci – akwamarynu i szmaragdu. Mimo tego warto zwrócić na niego uwagę – dzięki swojej pastelowej różowej barwie morganit kojarzony jest ze spokojem, delikatnością i miłością, a biżuteria z jego wykorzystaniem będzie zawsze synonimem szlachetności i szyku.
Morganitowy kryształ przyciąga obfitość miłości i dostatku oraz pomaga się utrzymać na wysokiej wibracji. Ułatwia odnalezienie się na wyższej, dobrej wibracji i wspiera otwarcie się na miłość. Jako kryształ serca pomaga przyciągnąć bratnią duszę oraz pogłębić obecny związek. Daje radość, pozwala dostrzec możliwości, doświadczyć bezwarunkowej miłości i zainspirować się, by trafić na ścieżkę do lepszego, pełniejszego życia.
AKWAMARYN
Akwamaryn jest kamieniem szlachetnym z grupy beryli - Be3Al2(Si6O18). Beryl ma twardość 7,5–8 w skali Mohsa, niezbyt wyraźną łupliwość, przełam nierówny, często muszlowy, gęstość 2,65-2,90 g/cm3. Jest kruchy. Jego nazwa pochodzi od połączenia łacińskich słów „aqua marine” czyli „woda morska” nawiązujących do barwy minerału. Heksagonalne kryształy akwamarynu są zwykle duże i bez skaz, co jest wyjątkową cechą wśród odmian szlachetnych berylu. Kryształy często są zbrużdżone, co nadaje im wygląd żebrowanych walców, ostro zakończonych. Połysk szklisty; niewyraźna łupliwość równoległa do płaszczyzny podstawy. Często występują w nim inkluzje w postaci długich, równolegle ułożonych do ścian słupa kryształu kanalików, często wypełnionych roztworem nadającym kryształom zabarwienie brązowe; zawierają także pęcherzyki powietrza. W niektórych kryształach mogą występować kropelki cieczy ułożone w kształcie gwiazdy. Akwamaryn zawiera ponadto kryształy biotytu, flogopitu, rutylu, pirytu, hematytu, ilmenitu oraz turmalinu. Do akwamarynów stosuje się na ogół szlif schodkowy, ze względu na ich jasną barwę. Aby osiągnąć możliwie intensywne zabarwienie, kamień powinien być dostatecznie duży, a tafla szlifu równoległa do ściany bocznej kryształu słupkowego. Barwa akwamarynu jest zwykle wzmacniana przez podgrzewanie. Imitacje akwamarynu wykonywane są z syntetycznego spinelu zabarwionego kobaltem.Najbardziej znanym miejscem występowania akwamarynu o jubilerskiej jakości jest Minas Gerais w Brazylii. Jego kryształy pochodzące ze zwietrzałych pegmatytów znajdowane są tam w aluwiach (osadach rzecznych), w warstwie żwiru zwanej cascalho. Z pięknych kryształów akwamarynu słynie również Ural w Rosji. Na Madagaskarze istnieje podobno około 50 miejsc występowania berylu, w tym również akwamarynu. Kamienie te znajdowane są w Birmie, w Sri Lance natomiast nie są rozpowszechnione. Akwamaryny znane są także z Argentyny, Chin, Indii, Namibii, Irlandii Północnej, Norwegii, Tanzanii, USA i Zimbabwe. Szczególnie cenne i poszukiwane są Akwamaryny błękitne o masie powyżej 10 karatów (ct). Pierwiastkiem, który nadaję taką barwę jest żelazo.
To I D E A Ł !!! naturalny kamień, beż żadnych ulepszeń. Cud natury w matematycznej doskonałości. Taki okaz to marzenie każdego muzeum geologicznego, że o kolekcjonerach nie wspomnę. Wspaniale wykształcony, czysty jak łza kryształ akwamarynu w towarzystwie czarnego turmalinu (szerlitu) i na podkładce skalenia (albit). Taki okaz w żadnym wypadku nie powinien być traktowany jako kamień jubilerski i nie może być oszlifowany - to byłaby profanacja. Profanacja dzieła natury. Jako okaz muzealny/kolekcjonerski jest wart około dwa razy więcej niż po oszlifowaniu w oczko do pierścionka...
Akwamaryn wspólnie z pięknymi kryształami łyszczyków (mika)
Regularne kryształy akwamarynu, kwarcu i jednej z odmian miki
Te mają wyjątkowe kolory - bardziej szafirowe niż wody morskiej ale to wciąż akwamaryny
Niżej i wyżej w towarzystwie czarnego turmalinu
Kamienie oszlifowane i oprawione:
BIXBIT
Jego niezwykle regularne kryształy są niestety małe, lekko mętnawe i trochę spękane. Ale i tak poszukiwane przez jubilerów - są to bowiem w przyrodzie najrzadsze z czerwonych kamieni jubilerskich
Kolekcjonerzy minerałów poszukują bixbitu właśnie ze względu na jego bardzo regularne słupkowe kryształy
Na świecie są tylko dwa miejsca wydobycia kryształu - jest to stan Utah i Nowy Meksyk. Na początku XX wieku na grzbiecie Thomasa Range (Utah) znaleziono pierwszy kryształ. Najbardziej znany zrost czerwonych kryształów berylu został znaleziony na górze Wah Wah w latach 50. XX w. To wyjątkowe miejsce, w którym wydobywane są cenne minerały w ograniczonej ilości. Na 1 tonę rudy jest 0,5 karata czerwonego berylu gotowego do cięcia. Faktem jest, że bardzo niewiele wydobytych kryształów tego minerału nadaje się do cięcia. Okazy o wartości jubilerskiej to prawdziwa rzadkość. Posiada szklisty połysk, co przy wyższej czystości daje efekt dużej brylancji, dlatego też biksbity szlifuje się najczęściej fasetowo, by wydobyć ich blask, a także piękny kolor. Tym mniej czystym nadaje się szlif kaboszonowy.
Kamienie oszlifowane i oprawione:
Łatwo zauważyć, że wewnętrzna struktura kamienia nie jest zupełnie czysta, lecz zawiera spękania, które inaczej załamują światło
Widoczne w kryształach zmętnienia i przebarwienia odróżniają je zasadniczo od całkowicie klarownych rubinów. Ale wyjątkowo w tym przypadku, to atut. Możemy powiedzieć: "mam na palcu pierścionek wyjątkowy z prawdziwym bixbitem, a nie z pospolitym rubinem :)
Te dwa oczka powyżej, to rzadki przykład całkowicie klarownych kryształów
HELIODOR (z gr. dar słońca)
SZMARAGD (kamień królewski)
Szmaragd to najbardziej znany z beryli. Jeden z najbardziej znanych i cenionych kamieni szlachetnych. Dużo wcześniej, zanim poznano diamenty i oszlifowano z nich pierwszy brylant, rubiny, szafiry i szmaragdy stanowiły trójcę nierozłącznie towarzyszącą koronom cesarzy, królów i książąt, od starożytności począwszy. Prawdą jest też, że w klejnotach głów koronowanych prawdziwym szmaragdom towarzyszyły często turmaliny i dioptazy, czy granaty; rubinom spinele, piropy, czy też czerwone turmaliny, a szafirom akwamaryny i ametysty. Nie znano w starożytności czy jeszcze w średniowieczu, pojęcia minerał i wszelkie znalezione kryształy rozróżniano jedynie kolorami, grupując je według barwy. Nie zmienia to faktu, że tak jak rubin jest najtwardszym z czerwonych, szafir z niebieskich, a szmaragd z zielonych kamieni. A właśnie twardość jest tu najważniejszą z cech, gdyż odpowiada za ich trwałość, niezniszczalność.
Szmaragd to najbardziej znany z beryli. Jeden z najbardziej znanych i cenionych kamieni szlachetnych. Dużo wcześniej, zanim poznano diamenty i oszlifowano z nich pierwszy brylant, rubiny, szafiry i szmaragdy stanowiły trójcę nierozłącznie towarzyszącą koronom cesarzy, królów i książąt, od starożytności począwszy. Prawdą jest też, że w klejnotach głów koronowanych prawdziwym szmaragdom towarzyszyły często turmaliny i dioptazy, czy granaty; rubinom spinele, piropy, czy też czerwone turmaliny, a szafirom akwamaryny i ametysty. Nie znano w starożytności czy jeszcze w średniowieczu, pojęcia minerał i wszelkie znalezione kryształy rozróżniano jedynie kolorami, grupując je według barwy. Nie zmienia to faktu, że tak jak rubin jest najtwardszym z czerwonych, szafir z niebieskich, a szmaragd z zielonych kamieni. A właśnie twardość jest tu najważniejszą z cech, gdyż odpowiada za ich trwałość, niezniszczalność.
To było super ciekawe, dużo dowiedziałam się o minerałach, dzięki!
OdpowiedzUsuń